Buzullar yeryüzü nasıl şekillendirilir?
Buzul topografyasını oluşturan arazi şekilleri iki ana gruba ayrılır: aşındırmalı (bkz. buzul aşınması) ve birikimli (bkz. buzul birikintileri). Buzul aşınması üç temel mekanizmadan kaynaklanır: buzul aşınması, buzul kopması ve buzul altı eriyik suyu.
Buzul aşındırması ile oluşan yer şekilleri nelerdir?
Bu izlerin bir kısmı buzul aşındırma desenleri (sirkler, sirk gölleri, tümsekli kayalar, piramit tepeler ve U biçimli vadiler), diğerleri ise buzul birikim desenleridir (çeşitli buzul taşlarından oluşan moren grupları).
Ülkemizde buzulların oluşturduğu yer şekilleri nelerdir?
Türkiye’de üç büyük stratovolkanda buzullar bulunmaktadır: Ağrı Dağı’nın zirve buzulu, Süphan Dağı’nın vadi buzulu ve Erciyes Dağı’nın vadi buzulu.
Buzul hareketleri sonucu ne oluşur?
Buzulu oluşturan kar sürekli olarak donma ve erimeye maruz kalır ve yeni düşen kar tanelerinden oluşan bir tür granül kar olan buz karına (névé) dönüşür. Üstteki buz ve kar katmanlarının basıncı altında, bu granül kar daha da yoğun eski kara (firn) dönüşür.
Yeryüzünün şekillenmesinde etkili olan dış kuvvetler nelerdir?
Dış kuvvetler; Akarsular, rüzgarlar, yeraltı suları, buzullar, dalgalar ve akıntılar gibi çeşitli faktörler dünyayı şekillendirir. Bu faktörler atmosferik kökenlidir ve enerjilerini güneşten alırlar. Dış kuvvetler, iç kuvvetlerin etkisiyle oluşan yükseklikleri erozyon yoluyla deniz seviyesine indirmeye çalışır.
Buzul şekilleri nelerdir?
Buzul Çeşitleri Sirk buzulları: Bunlar yüksek dağlık bölgelerdeki küçük çöküntüleri dolduran buzullardır. … Vadi buzulları: Bunlar buzul aşındırmasıyla oluşan vadileri dolduran buzullardır. … Şapka buzulları: Daha çok kutup bölgelerinde görülürler. … Kafa başlığı buzulları: Bunlar volkanik dağların tepelerinde oluşan buzullardır.
Buzulların aşındırması ile oluşan çukurlara ne denir?
Buzullar eridikçe sirk adı verilen oluşumlar suyla dolabilir. Göller de bu şekilde oluşurken, bazılarına sirk gölleri denir.
Buzul aşındırması nedir?
Buzullar yüksek dağlarda ve yüksek enlemlerde önemli aşındırma etkenleridir. Buzul erozyonu, doğrudan buzul süreçleriyle temel kayanın veya tortuların parçalanması ve gevşemesi ve bu aşınmış malzemenin doğrudan buzul veya eriyik su tarafından sürüklenmesi ve taşınmasıdır.
Aşındırma şekilleri nelerdir?
Akarsu aşındırma şekilleri: Vadi, Menderes, Kırgıbayır, Dev Kazan, Peri Bacası, Plato, Penepland, Seki (Teras)
Türkiye’de buzulların şekillendirici etkisi nerelerde görülür?
Ülkemizde Ağrı, Cilo, Kaçkar, Sat, Uludağ, Nemrut, Toros Dağları ve Karadeniz Dağları’nda sirk buzulları bulunmaktadır. b) Vadi buzulları: Yüksek dağlarda oluşan sirk buzulları büyüdüklerinde eğime göre aşağı doğru çökerek vadileri doldururlar. Buna vadi buzulları denir. Bu tür vadi buzullarına Cilo Dağı’nda rastlanır.
Buzulların içinde fosil olur mu?
Fosiller buzullarda da oluşabilir. Çeşitli hayvan ve bitkilerin izleri de fosil olarak kabul edilir. Fosilleri inceleyen bilim dalına paleontoloji denir ve fosilleri toplayan ve inceleyen bilim insanlarına paleontolog denir.
Buzulların dünyamızın hangi katmanını oluşturur?
Dünya’yı üç parçadan oluşan bir yapı olarak düşünürsek, su bu üç parçadan biridir. Dağlar kara katmanındadır ve buzullar su katmanındadır.
Buzullar neden mavidir?
Buzul buzu, donmuş sudan oluşan buzdan biraz daha yoğundur çünkü buzul buzu daha az sıkışmış hava kabarcığı içerir. Buzul buzu, su molekülünün kızılötesi OH germe modunun bir üst tonu nedeniyle biraz kırmızı ışığı emdiği için belirgin bir mavi renk tonuna sahiptir. (Sıvı su aynı nedenle mavi görünür. Buzul buzu, donmuş sudan oluşan buzdan biraz daha yoğundur çünkü buzul buzu daha az sıkışmış hava kabarcığı içerir. Buzul buzu, su molekülünün kızılötesi OH germe modunun bir üst tonu nedeniyle biraz kırmızı ışığı emdiği için belirgin bir mavi renk tonuna sahiptir. (Sıvı su aynı nedenle mavi görünür.
Buzulların tamamı erirse ne olur?
Buzulların tamamen erimesi, dünyanın tatlı su kaynaklarının yaklaşık %69’unun doğrudan okyanusla karışmasıyla sonuçlanacaktır. Sadece bu kaynağı kaybetmekle kalmıyoruz, aynı zamanda tuz ve sıcaklık dengesi nedeniyle okyanus sistemi ve orada bulunan canlılar da olumsuz etkileniyor.
Buzullar nasıl oluşmuştur?
Buzullar nasıl oluşur? Bir buzulun başlangıcında, yazın erimeyen çok miktarda kar düşer. Kar yavaş yavaş buza dönüşür ve hareket etmeye başlayarak bir buzul oluşturur. Buzulların oluşması için, yıl boyunca yerde kar olması gerekir ve bunun için düşük sıcaklıklar gerekir.
Türkiye’de buzulların şekillendirici etkisi nerelerde görülür?
Ülkemizde Ağrı, Cilo, Kaçkar, Sat, Uludağ, Nemrut, Toros Dağları ve Karadeniz Dağları’nda sirk buzulları bulunmaktadır. b) Vadi buzulları: Yüksek dağlarda oluşan sirk buzulları büyüdüklerinde eğime göre aşağı doğru çökerek vadileri doldururlar. Buna vadi buzulları denir. Bu tür vadi buzullarına Cilo Dağı’nda rastlanır.
Buzullar hangi küreyi oluşturur?
Dünya üzerindeki tüm buzullar ve kar halindeki donmuş kütleler, “kriyosfer” olarak da adlandırılan “buz küre”yi oluşturur.
Buzullar dünyamızın hangi katmanını oluşturur?
Dünyadaki kara ve su katmanları hakkında bazı ifadeler vardır. Dünya yüzeyindeki kara, sudan daha fazla yer kaplar. Dünyayı üç parça olarak düşünürsek, su bu üç parçadan biridir. Dağlar kara katmanında ve buzullar su katmanındadır.
Hangi dağlarda buzul şekillerine rastlanır?
İç kesimlerde karasallığın etkisi nedeniyle Erciyes, Ağrı, Süphan ve Tendürek dağlarının yüksek kesimlerinde buzul şekillerine rastlanır.